Sparnaðarráð: Leggja krónuna niður

Krónan hefur verið Íslendingum dýr þau tæpu 90 ár sem hún hefur verið við lýði. Fyrirtæki hafa varið dýrmætum tíma í baráttu við gjaldmiðilinn, breyta verðum, endurmeta áætlanir og svo framvegis. Almenningur hefur tapað stórkostlegum fjárhæðum á stöðumælakrónunni sinni, launakrónunni öðru nafni. Stjórnmálamenn hafa varið mörgum árum í að sýsla með gjaldmiðilinn og „hagstýra“ honum. Embættismenn hafa varið mörgum vinnuárum í að reikna út vísitölur svo „verðtryggingin“ sé nú rétt. Og hvað ætli „verðtryggingin“, lánakrónan, hafi kostað íslendinga? Óheyrilegar fjárhæðir! Tveir mismunandi gjaldmiðlar í sama landi er sjúkdómseinkenni sem hefur verið svo lengi að grassera að fólk var nánast hætt að taka eftir því.

Það hefði í för með sér geysilegan sparnað að notast við gjaldmiðilinn dal á Íslandi. Vextir yrðu sambærilegir við það sem tíðkast í löndunum í kring. Það væri aðeins einn dalur á Íslandi, en ekki lánadalur og launadalur. Fyrirtæki gætu varið tíma sínum í þarfari hluti en sífelldar verðbreytingar vegna jójó gengis og uppgjör í því umhverfi. „Hagstjórn“ myndi verða hagkvæmari, ekki þyrfti her manns til að reikna út endalausar vísitölur og rekstri seðlabanka væri sjálfhætt. 

En dalurinn væri harður húsbóndi á þann hátt að gengi dalsins myndi á engan hátt endurspegla verðmætasköpun í landinu. Það gæti leitt af sér talsvert atvinnuleysi (sem reyndar er staðreynd á Íslandi þrátt fyrir krónuna). Með breytingum á kjarasamningum væri hægt að koma í veg fyrir atvinnuleysisbölið, að notast einfaldlega við skiptahlutskerfi eins og í sjávarútveginum. Launþegar væru þannig beintengdir afkomu fyrirtækja.

Líklegt er að með alþjóðlegum gjaldmiðli yrði eftirsóknarverðara fyrir erlend fjármálafyrirtæki að starfa á Íslandi sem og önnur fyrirtæki. Hefur engum fundist það grunsamlegt að engir erlendir bankar hafa treyst sér til að starfa á Íslandi? Í ríkasta landi heims til skamms tíma? Þakkið krónunni fyrir það.

Það má líka þakka krónunni fyrir stóran hluta af hörmungarástandinu nú. Háir vextir, heimóttarlegar aðgerðir, til að verja krónuna leiddi af sér spákaupmennsku; mikið flæði fjár inn í landið. Nú vilja spákaupmennirnir hlaupa burt eins hratt og þeir komast helst með alla peningana sem Imf lánaði.